نوبت دهی

جراحی دکمپرشن جهت درمان سیاه شدن سر استخوان ران

 

این بیمار به توسط  دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی” تحت درمان قرار گرفته است.

بیمار خانم ۳۲ ساله ایست که از دو ماه قبل از مراجعه دچار درد کشاله ران راست شده است. درد وی بدنبال یک راه پیمایی طولانی شروع شده و بیمار با فرض اینکه علت درد وی فعالیت بدنی زیاد بوده اهمیتی به درد نداده است ولی بعد از دو هفته و با کم نشدن شدت درد به پزشک مراجعه میکند.

در مراجعات پزشکی بعدی، از ناحیه لگن وی رادیوگرافی به عمل آمده که طبیعی گزارش شده و برای بیمار داروهایی تجویز شده است. با این حال درد بیمار نه تنها کاهش نیافته که افزایش پیدا کرده است.

 تصویر رادیوگرافی مفصل ران
تصویر رادیوگرافی مفصل ران راست بیمار که طبیعی است

در مراجعه به کلینیک لگن از بیمار ام آر آی به عمل آمد. در ام آر آی تهیه شده سیاه شدن سر هر دو استخوان ران مشاهده شد.

نکروز سر استخوان ران
 ام آر آی لگن بیمار تغییراتی را در هر دو سر استخوان ران نشان میدهد که در طرف راست شدیدتر است

بیمار سابقه ای از مصرف داروی دگزامتازون را در حدود شش ماه قبل میداد. وی دارو را بدون تجویز پزشک و برای چاق شدن مصرف میکرده است. در معاینه ناحیه لگن، محدودیت حرکتی در هر دو مفصل ران وجود داشت که در طرف راست شدیدتر بوده و حرکات مفصل ران موجب درد بیمار میشد.

نکروز آوازکولر یا سیاه شدن سر استخوان ران بیماری است که به علت نرسیدن خون به استخوان ایجاد میشود. اختلال در خونرسانی موجب مرگ سلول های استخوانی، التهاب بافت استخوان و بروز درد در مفصل ران میگردد. این درد میتواند در کشاله ران یا پشت باسن حس شود. گاهی اوقات محل احساس درد در نواحی غیر از لگن است. بطور مثال درد ناشی از این بیماری ممکن است در ران یا حتی زانو حس شود و در این موارد تشخیص بیماری با مشکل مواجه میشود.

گرچه گاهی اوقات هیچ علت مشخصی برای بروز بیماری دیده نمیشود ولی در بسیاری از بیماران سیاه شدن سر استخوان ران به دنبال مصرف داروهای استروئیدی که به آنها کورتن هم میگویند ایجاد میشود. داروهایی مانند دگزامتازون یا پردنیزولون. در بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار میگیرند و یا در بیماران مبتلا به ام اس که دوزهای بالایی از کورتون دریافت میکنند سر استخوان ران میتواند سیاه شود.

 

گرچه مصرف کورتون در بسیاری اوقات با تجویز پزشک و برای درمان بیماری دیگری بوده است ولی متاسفانه در سال های اخیر با بیمارانی مواجه میشویم که سر خود و بدون تجویز پزشک اقدام به مصرف این داروها میکنند.

بعضی افراد ذکر میکنند به به توصیه دوستانشان و برای اینکه وزن خود را بیشتر کنند اقدام به مصرف کورتن کرده اند غافل از اینکه مصرف این داروها میتواند همراه با عوارض بسیار شدیدی باشد که سیاه شدن سر استخوان ران فقط یکی از آن ها است.

در مواردی هم ترکیبات محتوی کورتون در داروهایی استفاده شده که بصورت غیر قانونی تهیه و توزیع میشود. مثالی رایج از آنها داروهایی است که به نام گیاهی و بی ضرر بودن و از طریق منابع غیر صلاحیت دار در اختیار عموم قرار میگیرد.

سیاه شدن سر استخوان ران در صورتیکه زود تشخیص داده شود میتواند با نتایج درمانی خوبی همراه باشد. درمان این بیماری بسته به شدت پیشرفت آن متفاوت است. در موارد شدید چاره ای جز تعویض مفصل ران وجود ندارد ولی در موارد ابتدایی عمل جراحی دکمپرشن Decompression سر استخوان ران میتواند با نتایج امیدوار کننده ای همراه باشد.

گرچه بیمار مورد نظر ما فقط از درد کشاله ران راست شکایت داشت ولی ام آر آی وجود نکروز یا سیاه شدن را در هر دو مفصل ران وی نشان داد که البته در طرف چپ خفیف تر بود. خوشبختانه نکروز در بیمار ذکر شده پیشرفت زیادی نکرده و ایشان با استفاده از روش دکمپرشن تحت عمل جراحی قرار گرفت.

 در این روش منحصر به فرد، بیمار بعد ار بیهوش شدن در اطاق عمل بر روی تخت مخصوصی قرار گرفته و به توسط رادیوگرافی کامپیوتری، مفصل ران وی بر روی مانیتور دستگاه سی آرم C arm دیده میشود.

سپس از طریق یک شکاف یک سانتیمتری در پوست قسمت خارجی لگن یک سر مته بلند به داخل گردن استخوان ران و سپس سر استخوان ران فرستاده شده و تا محل نکروز استخوان به جلو میرود. با این روش یک تونل استخوانی به قطر چند میلیمتر در سر و گردن استخوان ران ایجاد میگردد. این کار در چند ناحیه سر انجام شده و تمام مراحل روی مانیتور دستگاه کنترل میشود.

نکروز سر استخوان ران
سوراخ کردن سر استخوان ران 

در صورتیکه بیماری یک طرف بوده و جراحی فقط در یک مفصل بیمار انجام شود وی میتواند روز بعد از جراحی با دو عصای زیر بغل راه برود. وی تا شش هفته نباید بر روی اندام بیمار وزن بگذارد. در بیمار ذکر شده نکروز دو طرفه بوده و عمل جراحی در هر دو مفصل بیمار انجام شد.

در این وضعیت بیمار تا شش هفته نباید راه برود. وی میتواند در حالت نشسته بوده و تمامی حرکات مفصل ران را انجام دهد. بیمار بعد از شش هفته توانست راه برود و درد وی بطور کامل از بین رفت.

مشاوره

 جراحی دکمپرشن

 جراحی دکمپرشن

جراحی دکمپرشن
سوراخ کردن سر استخوان ران راست در چند ناحیه – تصاویر فوق از مانیتور دستگاه سی آرم و در حین عمل جراحی تهیه شده اند

 جراحی دکمپرشن

 جراحی دکمپرشن

جراحی دکمپرشن
سوراخ کردن سر استخوان ران چپ در چند ناحیه – تصاویر فوق از مانیتور دستگاه سی آرم و در حین عمل جراحی تهیه شده اند