نوبت دهی

لامینکتومی چه نوع جراحی ستون مهره است

لامینکتومی Laminectomy نوعی جراحی است که از آن برای کاهش فشار بر روی ریشه های عصبی که از ستون مهره خارج میشوند استفاده میشود. در این نوع از جراحی قسمتی از استخوانی به نام لامینا را که بر روی عصب قرار گرفته خارج میکنند تا فشار کمتری به آن وارد شود.

 

آناتومی کاربردی

ستون فقرات از روی هم قرار گرفتن مهره ها تشکیل شده است. قسمت اصلی تشکیل دهنده هر مهره را جسم مهره میگویند که به شکل یک استوانه کم ارتفاع است. به پشت جسم مهره یک حلقه استخوانی متصل شده که نخاع را در خود جای داده و از آن محافظت میکند.

این حلقه با کنار هم قرار گرفتن چهار تیغه استخوانی درست میشود. دو تیغه که از پشت جسم مهره بیرون میزنند را پدیکول یا پدیکل Pedicle میگویند و سپس از انتهای پشتی این پدیکل ها دو تیغه دیگر خارج شده که به طرف هم میروند تا به هم متصل شوند. این تیغه های ثانویه را لامینا Lamina میگویند.

مهره

از محل اتصال پدیکل و لامینا دو زائده استخوانی خارج میشود. یک زائده که از هر طرف به سمت خارج رفته و به آن زائده عرضی مهره Transverse process میگویند و یک زائده دیگر به نام زائده مفصلی Articular process که مفاصل فاست را میسازند.

در محل اتصال دو لامینا در پشت حلقه استخوانی یک زائده دیگر به پشت میرود که به آن زائده خاری یا زائده شوکی Spinous process میگویند. دو پدیکول نیمه جلویی و دو لامینا نیمه پشتی حلقه استخوانی محافظ نخاع را میسازند.

ستون مهره

هدف از انجام عمل لامینکتومی چیست

نخاع در درون یک محفظه بسته به نام کانال نخاعی است که از پشت سر هم قرار گرفتن حلقه های استخوانی پشت هر مهره درست شده است.

گاهی اوقات به عللی نخاع در درون این حلقه استخوانی تحت فشار قرار میگیرد و یا ریشه های عصبی که از نخاع خارج میشوند در حین خروج از این حلقه استخوانی تحت فشار قرار میگیرند.

لامینکتومی
برداشته شدن لامینا موجب کم شدن فشار از روی نخاع و ریشه های عصبی میشود

این فشار به علت تنگ شدن کانال نخاعی و محدود شدن فضای درونی این حلقه استخوانی است و میتواند علل متفاوتی داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از

  • رشد استخوان های اضافه به نام استئوفیت یا اسپور به درون کانال نخاعی
  • کلفت شدن رباط های اطراف کانال نخاعی
تنگ شدن فضا موجب فشار به نخاع و ریشه عصبی و بروز علائم بیماری میشود. یک راه خوب برای برداشتن فشار از روی عصب برداشتن قسمتی از حلقه استخوانی است.
 
از این حلقه استخوانی لامینا بیش از دیگر قسمت ها در دسترس است. با برداشتن لامینا میتوان حلقه بسته استخوانی را در یک طرف باز کرده و در نتیجه فشار روی نخاع و عصب را کم کرد.
 

عمل جراحی لامینکتومی چگونه انجام میشود

برای انجام عمل جراحی لامینکتومی بیمار بیهوش یا بیحس شده و سپس به شکم بر روی تخت جراحی قرار میگیرد. پزشک جراح با شکافی که بر روی پوست پشت کمر میدهد راهی به سوی مهره باز کرده و آن را مشخص میکند.

سپس با استفاده از ابزارهای برنده لامینای یک یا چند مهره مجاور را از دو طرف برش داده و از بدن خارج میکند. ممکن است کل زائده خاری هم با لامینا خارج شود. بعد از خارج کردن لامینا پزشک جراح میتواند برجستگی های استخوانی داخل کانال نحاعی را هم برداشته و فورامن را هم گشاد تر کند.

با برداشته شدن لامینا نخاع مشخص میشود. با کنار زدن نخاع و ریشه های عصبی میتوان دیسک بین مهره ای را هم از همین مسیر ایجاد شده خارج کرد. به این کار دیسککتومی Discectomy میگویند.

 لامینکتومی ستون فقرات در دو مهره مجاور کمری
لامینکتومی ستون فقرات در دو مهره مجاور کمری

لامینکتومی

 لامینکتومی گردنی
لامینکتومی گردنی

 

عوارض احتمالی عمل جراحی لامینکتومی چیست

عمل جراحی لامینکتومی مانند هر جراحی دیگر میتواند با عوارض احتمالی همراه باشد. مهمترین این عوارض عبارتند از
 

عوارض ناشی از بیهوشی

لخته شدن خون در وریدهای عمقی اندام تحتانی

مشاوره

عفونت

آسیب به عصب : آسیب به عصب میتواند در حین جراحی و به علت کشیده شدن یا قطع عصب و یا بعد از جراحی و به علت تورم ناحیه جراحی و یا به علت ایجاد بافت اضافه در محل و فشار آن به عصب باشد.

در صورت بروز این مشکلات اختلال حسی و حرکتی برای بیمار ایجاد شده و یا اختلالات قبل از عمل شدیدتر میشوند

ناپایداری : در عمل جراحی لامینکتومی معمولا مفاصل فاست دست نخورده باقی میمانند تا بدینوسیله پایداری بین دو مهره مجاور کم نشود.

با این حال در بعضی موارد که مفصل فاست بزرگ شده و به اعصاب نخاعی فشار وارد میکند پزشک جراح مجبور میشود تا مفصل فاست را هم خارج کند.

در این موارد بین دو مهره مجاور ناپایداری ایجاد میشود. به همین منظور در صورتیکه جراح مجبور به خارج کردن مفصل فاست شود همراه با آن دو مهره مجاور را به هم جوش میدهد.

باقی ماندن درد