نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
بیمار ما مرد ۳۲ ساله ایست که بدنبال تصادف اتومبیل دچار درد شدید در ناحیه کمری شده است. در مراجعه به بیمارستان و تهیه رادیوگرافی از ستون مهره کمری و سینه ای مشخص شده است که بیمار دچار شکستگی در مهره دوازدهم سینه ای شده است. تصویر رادیوگرافی بیمار در زیر دیده میشود.
همانطور که در تصویر بالا دیده میشود مهره ها تقریبا ه شکل مستطیل هستند ولی مهره وسطی به شکل مثلث درآمده که نشانه شکسته شدن و تغییر شکل آن است.
یکی از عوارض مهم شکستگی های مهره های کمری آسیب به نخاع و ریشه های عصبی است که در ستون مهره قرار دارند. گاهی اوقات بدنبال شکستگی، قطعات شکسته شده چنان جابجا میشوند که به نخاع یا ریشه های عصبی فشار میاورند و اگر این فشار زیاد باشد میتواند باعث بروز فلجی شود.
شکستگی های ستون مهره ممکن است با کمربند های مخصوص طبی یا گچ گیری درمان شود و یا ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. یکی از مواردی که این بیماران برای درمان نیاز به عمل جراحی دارند وقتی است که قطعات شکسته شده مهره موجب شوند قسمت اعظم کانال نخاعی بسته شود.
کانال نخاعی همانطور که از اسمش پیداست محلی است که نخاع در آن قرار دارد. شکستگی ممکن است چنان شدید باشد که قطعات شکسته شده به داخل این کانال جابجا شده و نخاع را تحت فشار قرار دهند. تشخیص این وضعیت معمولا با استفاده از سی تی اسکن انجام میشود.
بعد از سی تی اسکنی که از مهره های ناحیه شکستکگی بیمار به عمل آمد مشخص شد که قطعات شکسته شده دچار جابجایی زیادی شده و نخاع را تحت فشار قرار داده اند. درمان بیمار با استفاده از عمل جراحی انجام شد. رادیوگرافی بعد از جراحی بیمار در بالا دیده میشود.
روش های جراحی مختلفی در درمان شکستگی مهره ها بکار میرود ولی یکی از متداول ترین روش هایی که در مورد این بیمار هم انجام شده است کارگذاری پیچ های بخصوصی در جسم مهره های بالا و پایین مهره شکسته شده است که به آنها پیچ های پدیکولر Pedicular screw میگویند.
در مهره بالایی مهره شکسته شده دو عدد و در مهره پایینی مهره شکسته شده هم دو عدد از این پیچ ها گذاشته میشود. سپس پزشک جراح با دور کردن پیچ های بالایی و پایینی مهره های بالایی و پایینی مهره شکسته شده را هم از یکدیگر دور میکند.
با دور شده این مهره ها از هم، قطعات شکسته شده و جابجا شده مهره جااندازی شده و مهره تا حدود زیادی شکل اولیه خود را مجددا بدست میاورد.
پیچ ها و مهره ها به توسط گیره ها و میله های بخصوصی در جای خود ثابت باقی میمانند تا وضعیت مهره ها و شکستگی را در همان وضعیت نگه دارند. سپس پزشک جراح در اطراف این مهره ها استخوان هایی را بصورت پیوندی قرار میدهد تا مهره ها را به یکدیگر جوش بدهد.