نوبت دهی

شکستگی تنه استخوان ران در بالغین

شکستگی تنه استخوان ران از جمله وخیم ترین شکستگی های بدن انسان است و نیاز به توجه سریع و دقیق دارد.

استخوان ران از محکم ترین استخوان های بدن است و شکستگی آن نیاز به وارد شدن نیروی زیادی دارد و معمولا این نیروها در حین تصادفات وسایل نقلیه و سقوط از ارتفاع میتواند به بدن وارد شود.

به همین خاطر بسیاری از شکستگی های تنه ران ممکن است همراه با آسیب هایی به دیگر دستگاه های بدن همراه باشد. در بچه های با سن کمتر از سه سال شکستگی استخوان ران اغلب بدنبال کتک خوردن یا بدرفتاری با بچه ایجاد میشود.

در مورد شکستی های تنه استخوان ران در بچه ها در مقاله دیگری صحبت میشود و شکستگی های انتهایی پایینی استخوان ران در نزدیکی زانو هم در مقاله دیگری ارائه میشود که میتوانید به آنها مراجعه کنید.

این مقاله در سرفصل های زیر ارائه میشود

علائم شکستگی تنه استخوان ران
درمان شکستگی تنه استخوان ران در بالغین
درمان جراحی شکستگی تنه استخوان ران در بالغین
مراقبت های بعد از جراحی شکستگی تنه استخوان ران در بالغین
عوارض شکستگی تنه استخوان ران

 

علائم شکستگی تنه استخوان ران

 مهمترین علائم شکستگی تنه استخوان ران عبارتند از درد شدید ران که با فشار به محل شکستگی و یا حرکت دادن اندام تحتانی بیشتر میشود.

ناتوانی در حرکت دادن اندام تحتانی، تغییر شکل اندام تحتانی بصورت کوتاه شدن و چرخش به بیرون و تورم ران از دیگر علائم شکستگی استخوان ران است.

بعد از شکسته شدن تنه استخوان ران، به علت انقباض عضلات قوی که در اطراف آن وجود دارد لبه های شکستگی از هم رد میشوند و اندام شکسته شده کوتاه تر میشود.

115 3

گاهی اوقات لبه تیز قطعات شکسته شده رگهای خونی ران را پاره کرده و موجب خونریزی شدید در ناحیه میشوند. نتیجه آن از دست دادن مقادیر زیادی خون در داخل بافت عضلانی ران و تورم و کبودی شدید ران است.

تشخیص قطعی شکستگی تنه استخوان ران با استفاده از رادیوگرافی ساده داده میشود. باید حتما دقت کرد که مفاصل زانو و ران در رادیوگرافی دیده شوند. در شکستگی های ران باید با دیدن مفصل ران حتما از عدم وجود دررفتگی مفصل ران مطمئن شد.

 

درمان شکستگی تنه استخوان ران در بالغین

شکستگی تنه استخوان ران در بالغین در غالب قریب به اتفاق موارد همراه با جابجا شدن قطعات شکسته شده است. مثل هر شکستگی دیگر، شکستگی تنه استخوان ران اگر همراه با جابجایی است باید جااندازی شود و سپس با وسیله ای بیحرکت شده تا جوش بخورد.

نوع درمان به متغیر های بسیاری مثل سن بیمار، مقدار جابجایی و آسیب های همراه بستگی دارد.

درمان شکستگی تنه استخوان ران ممکن است با استفاده از روش های غیر جراحی صورت گرفته و یا ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.

 

مشاوره

درمان غیر جراحی

درمان غیر جراحی شکستگی تنه استخوان ران بصورت کشش و سپس گچ گیری است. کشش قدیمی ترین روش درمان این شکستگی ها است.

بزرگترین عیب این روش درمانی اینست که بیمار باید مدت طولانی در تخت بیمارستان بماند که موجب عوارض فراوانی از جمله زخم بستر، مشکلات تنفسی، مشکلات گردش خون، مشکلات روحی، هزینه زیاد تخت بیمارستانی و … میشود. امروزه بندرت از این روش درمانی استفاده میشود.

 

درمان جراحی شکستگی تنه استخوان ران در بالغین

شکستگی استخوان ران

امروزه تقریبا تمامی شکستگی های تنه ران بالغین با عمل جراحی درمان میشوند. روش کار بدین صورت است که ابتدا شکستگی ران بصورت بسته جااندازی میشود ( با استفاده از کشش و مانورهای مخصوصی سعی میشود شکستگی بصورت بسته جااندازی شود.
 
این جااندازی در اطاق عمل انجام شده و پزشک جراح مراحل جااندازی را با استفاده از رادیوگرافی بخصوصی که تصاویر آن مستقیما بر روی ماتیتور قابل دیدن است – فلوروسکوپی- کنترل میکند.
 

سپس از راه شکاف های کوچکی که در پوست داده میشود میله داخل استخوانی یا پلاک یا اکسترنال فیکساتور به استخوان متصل شده و آنرا فیکس میکند.

به این روش جااندازی بسته و فیکساسیون داخلی یا خارجی میگویند ( در صورت استفاده از پلاک یا میله داخل استخوانی به آن فیکساسیون یا تثبیت داخلی و در صورت استفاده از اکسترنال فیکساتور به آن فیکساسیون خارجی میگویند).

بندرت و در صورتیکه جااندازی بسته شکستگی تنه استخوان ران امکانپذیر نشود پزشک جراح از جااندازی باز استفاده کرده و سپس با روش های ذکر شده شکستگی را فیکس و بیحرکت میکند. قانون کلی اینست که هر گاه جااندازی بسته امکان پذیر باشد جااندازی باز انجام نشود.

همانطور که ذکر شده از سه نوع ایمپلنت برای تثبیت شکستگی های ران بالغین استفاده میشود که عبارتند ار نیل Nail یا میله داخل استخوانی Intramedullary nail، پلاک یا پلیت Plate و یا اکسترنال فیکساتور External fixator بهترین وسیله تثبیت شکستگی ران استفاده از نیل یا میله داخل استخوانی است ولی در مواردی بنابه تشخیص پزشک معالج از دو وسیله دیگر استفاده میشود.

 

پلاک گذاری

در درمان شکستگی تنه استخوان ران پلاک گذاری همراه با جااندازی بسته یا باز بکار برده میشود. در روش جااندازی بسته، ابتدا پزشک معالج در اطاق عمل با استفاده از کشش و مانورهای خاصی قطعات شکستگی را جااندازی بسته میکند.

مراحل این جااندازی بسته با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی و اشعه ایکس روی مانیتور دیده میشود. پس از آن شکاف کوچکی بر روی پوست داده شده و از راه آن پلاک به داخل ران و بر روی استخوان ران برده میشود و سپس پلاک به توسط پیچ هایی به استخوان متصل میشود.

تمام مراحل این کار با استفاده از فلوروسکوپی است. انجام این کار مشکل بوده و نیاز به تبحر جراح دارد ولی نتایج آن از جااندازی باز بهتر است.

115 2

در صورت موفقیت آمیز نبودن جااندازی بسته شکستگی تنه استخوان ران پزشک جراح بعد از شکاف دادن پوست و کنار زدن عضلات ران، قطعات شکسته شده را زیر دید مستقیم در کنار یکدیگر قرار داده و سپس به توسط پلاک فلزی و پیچ هایی دو قطعه شکسته شده را به هم متصل میکند.

 

 فیکساتور خارجی

معمولاً در شکستگی های باز تنه استخوان ران یا مواردی که آسیب شدید پوست و عضلات ران همراه با شکستگی وجود دارد از آن استفاده میشود. در مواردی که شکستگی ران همراه با عفونت در استخوان یا عضلات باشد هم از این روش استفاده میشود.

گاهی اوقات بیمار بجز شکستگی تنه استخوان ران دچار آسیب های شدیدی در دیگر محل های بدن است مثلا دچار خونریزی مغزی یا داخل شکمی شده و جراحی این محل ها برای حفظ جان بیمار بر جراحی ران اولویت دارد.

در این موارد ممکن است حتی بعد از جراحی مغز یا شکم وضعیت عمومی بیمار آنچنان خطرناک و ناپایدار باشد که امکان جراحی ران مقدور نباشد. در این موارد از بیمار برای مدتی در ICU مراقبت میشود تا وضعیت عمومی بدن وی بهتر شود و سپس اقدام به جراحی ران میشود.

در این چند روزی که بیمار منتظر جراحی ران است میتوان برای بیحرکت کردن موقت قطعات شکسته شده از اکسترنال فیکساتور استفاده کرد.

در این روش درمانی بعد از جااندازی قطعات شکسته شده تنه استخوان ران که معمولا به روش بسته انجام میشود پیچ های بلندی در قطعات شکسته شده بصورت عرضی گذاشته شده و انتهای این پیچ ها که از پوست خارج میشوند به میله هایی در خارج از بدن متصل میشوند.

 فیکساتور خارجی
فیکساتور خارجی 
میله داخل استخوانی
میله داخل استخوانی

 

 میله داخل استخوانی

این روش بهترین و متداول ترین روش درمان شکستگی های تنه استخوان ران است. در این روش بعد از جااندازی قطعات شکسته شده به روش باز یا بسته، یک میله در داخل کانال استخوانی ران قرار میگیرد ( استخوان ران در قسمت وسط به شکل یک لوله تو خالی است).

این میله معمولا به قطعات استخوانی شکسته شده به توسط پیچ هایی متصل میشود.

 

مراقبت های بعد از جراحی شکستگی تنه استخوان ران در بالغین

شکستگی استخوان ران

پس از درمان جراحی شکستگی تنه استخوان ران، بیمار باید هرچه زودتر حرکات مفصل زانو را شروع کند و گرنه دچار محدودیت حرکت زانو میشود. حرکات زانو باید تحت نظر پزشک معالج و فیزیوتراپ انجام شود. همچنین بیمار باید نرمش های بخصوصی را برای تقویت عضلات ران انجام دهد.

بیماری که به علت شکستگی ران تحت عمل جراحی قرار گرفته است تا وقتی شکستکی بطور کامل جوش نخورده است نباید با پای طرف شکسته شده راه برود. پس در ماه های اول، بیمار برای راه رفتن حتما باید از دو عصای زیر بغل استفاده کرده و وزن خود را بر روی پای طرف شکسته شده نیندازد.

پس از اینکه پزشک معالج با بررسی رادیوگرافی های بعدی تشخیص داد که شکستگی بطور کامل جوش خورده است بیمار میتواند بدون عصا راه برود.

البته در بعضی از موارد پزشک معالج به بیمار اجازه میدهد تا قبل از جوش خوردن کامل شکستگی، قسمتی از وزن خود را بر روی پای طرف شکسته شده بیندازد. مقدار وزن گذاشتن روی پا و زمان انجام آن به تشخیص پزشک است.

 

عوارض شکستگی تنه استخوان ران

 عوارض این شکستگی به دو دسته عوارض زودرس و دیررس تقسیم میشوند.

 

عوارض زودرس

مهمترین عوارض زودرس عبارتند از

♦خونریزی : بعد از شکستگی تنه استخوان ران خون زیادی از محل شکستگی و از عروق پاره شده به داخل عضلات ران ریخته میشود. حجم این خونریزی گاهی به ۲-۱ لیتر میرسد و ممکن است موجب بروز شوک هموراژیک در بیمار شود.

♦پارگی عروق : در صورت شدید بودن ممکن است موجب نکروز و سیاه شدن ساق شود.

♦آمبولی چربی : بهترین روش پیشگیری از آمبولی چربی انجام هرچه سریعتر عمل جراحی است. بیمار با شکستگی را ترجیحا باید در چند ساعت اول بعد شکستگی جراحی کرد.

♦آمبولی وریدی : معمولا برای پیشگیری از وقوع آمبولی وریدی از داروهایی استفاده میشود.

 

عوارض دیررس

مهمترین عوارض دیررس عبارتند از

♦جوش نخورن یا دیر جوش خوردن : شکستگی تنه استخوان ران در بالغین معمولا نیاز به ۴-۳ ماه زمان برای جوش خوردن دارد. عواملی ممکن است این جوش خوردن را به تاخیر بیندازد و یا کلا مانع آن شود.

مهمترین این عوامل عبارتد از : شدت زیاد شکستگی بصورت خرد شدگی یا جابجایی زیاد قطعات، باز بودن شکستگی، سن بالا، وجود بیماری های زمینه ای، جااندازی یا بیحرکتی ناکافی در حین عمل جراحی و عفونت در محل شکستگی.

درمان این عارضه معمولا با عمل جراحی پیوند استخوان انجام میشود. در صورت نامناسب بودن جااندازی یا تثبیت استخوانی ممکن است لازم شود جااندازی مجددا انجام شده و ایمپلنت تعویض شود.

♦بد جوش خوردن : معمولا موقعی ایجاد میشود که درمان غیر جراحی برای شکستگی انتخاب شده است. در مواردی هم ممکن است با وجود جراحی، جااندازی به درستی انجام نشده باشد یا تثبیت استخوانی مناسب نباشد و شکستگی جابجا شود و در وضعیت نامناسب جوش بخورد.

بد جوش خوردن تنه استخوان ران میتواند موجب بروز کوتاهی  یا تغییر شکل ظاهری در ران شود و ممکن است موجب بروز آرتروز مفصل زانو در دراز مدت شود. در صورت تغییر شکل شدید ممکن است پزشک جراح تصمیم به استئوتومی استخوان ران و تصحیح امتداد استخوان بگیرد.

♦محدودیت حرکتی زانو : در این مورد در مقاله “محدودیت و خشكی حركت مفصل زانو بعد از شكستگی استخوان ران” بطور مفصل صحبت شده است.